Ngày 24/02/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23/2020/NĐ-CP quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Nghị định này có hiệu lực từ ngày 10/04/2020.
Theo đó, Nghị định số 23/2020/NĐ-CP đã có nhiều quy định quản lý chặt chẽ liên quan tới quy hoạch vùng cát, sỏi lòng sông; thăm dò, khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh và sử dụng cát, sỏi lòng sông, cụ thể như sau:
1. Nội dung quy hoạch vùng quản lý cát, sỏi lòng sông
– Tiềm năng tài nguyên cát, sỏi lòng sông trong lưu vực sông
– Các yêu cầu về bảo vệ môi trường; bảo vệ lòng, bờ, bãi sông; phòng, chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu trong vùng.
– Các quan điểm, mục tiêu phát triển của quy hoạch vùng sẽ định hướng cho hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng cát, sỏi lòng sông thuộc lưu vực.
– Định hướng cho hoạt động thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông trên lưu vực sông thuộc vùng lập quy hoạch về thời gian, tổng công suất được cấp phép khai thác trên địa bàn của địa phương liên quan trong kỳ quy hoạch.
2. Cấp phép thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông
– Việc cấp phép được thực hiện thông qua hình thức đấu giá quyền khai thác khoáng sản
– Trường hợp khu vực cấp phép lòng sông nằm giáp ranh từ 02 tỉnh trở lên thì phải xin ý kiến của tất cả các UBND tỉnh mà sông đi qua.
– Thời gian khai thác: từ 07 giờ sáng đến 05 giờ chiều; không được khai thác ban đêm và phải quy định rõ tổng thời gian khai thác trong năm trong giấy phép.
3. Yêu cầu về kinh doanh và sử dụng cát, sỏi lòng sông trong quá trình vận chuyển
Trong quá trình vận chuyển cát, sỏi trên sông, chủ phương tiện phải mang theo hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc của cát, sỏi là hợp pháp, trong đó bao gồm các thông tin về dữ liệu, sổ sách, chứng từ về khối lượng cát, sỏi đang vận chuyển.
Như vậy, Nghị định 23/2020/NĐ-CP đã cho thấy nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc cụ thể hóa Luật Quy hoạch 2017 bằng cách quy định nội dung, phạm vi của quy hoạch vùng đối với cát, sỏi lòng sông. Đồng thời, Nghị định 23/2020/NĐ-CP cũng có nhiều quy định cụ thể, rõ ràng về điều kiện, trách nhiệm của doanh nghiệp trong hoạt động thăm dò, khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh và sử dụng cát, sỏi lòng sông. Điều này không chỉ góp phần đặt ra khung pháp lý cụ thể, rõ ràng trước vấn nạn khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép như hiện nay mà còn tạo điều kiện để hoạt động khai thác này diễn ra hiệu quả, tránh lãng phí theo quy hoạch.