Ngày 20/11/2019, Quốc hội đã thông qua Bộ luật lao động số 45/2019/QH14 (“BLLĐ 2019”) thay thế Bộ luật lao động số 10/2012/QH13 (“BLLĐ 2012”). BLLĐ 2019 sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01/2021. Theo đó, BLLĐ 2019 đã đưa ra rất nhiều quy định mới, một trong số đó là quy định về quyền đơn phương chấm dứt Hợp đồng lao động (“HĐLĐ”) của Người lao động (“NLĐ”) và Người sử dụng lao động (“NSDLĐ”). Cụ thể như sau sau:
Quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ của NLĐ. Có 02 nội dung mới, cụ thể:
Thứ nhất, Trước đây, BLLĐ 2012 chỉ dành quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ không cần lý do đối với NLĐ theo HĐLĐ không xác định thời hạn. Nay, BLLĐ 2019 cho phép tất cả NLĐ đều được quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ mà không cần lý do, chỉ cần đáp ứng đủ thời gian báo trước. Cụ thể:
Ít nhất 45 ngày nếu làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn;
Ít nhất 30 ngày nếu làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
Ít nhất 03 ngày làm việc nếu làm việc theo HĐLĐ xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng;
Đối với một số ngành, nghề, công việc đặc thù thì thời hạn báo trước được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Thứ hai, NLĐ được quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ ngay, không cần báo trước đến NSDLĐ nếu:
Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận;
Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn;
Bị NSDLĐ ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;
Bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc;
Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định;
NSDLĐ cung cấp thông tin không trung thực làm ảnh hưởng đến việc thực hiện HĐLĐ;
Tóm lại, BLLĐ 2019 đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung mang tính tăng cường sự tự do, dân chủ trong quan hệ lao động trên thực tiễn, khắc phục tình trạng “lách” các quy định của pháp luật lao động trong vấn đề đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Mở rộng hơn quyền đơn phương chấm dứt HĐLĐ, đặc biệt là đối với NLĐ, từ đó đảm bảo quyền tự do tìm kiếm việc làm tốt hơn cho NLĐ, phòng ngừa, xóa bỏ lao động cưỡng bức. Ngoài ra, trong chế định đơn phương chấm dứt HĐLĐ, BLLĐ 2019 cũng đã dành nhiều quy định mạng tính nhân văn hơn đối với NLĐ nữ khi mạng thai, nuôi con dưới 12 tháng tuổi; quan tâm hơn đến đời sống của NLĐ và trẻ em.