Ngày 25/10/2017, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 115/2017/TT-BTC hướng dẫn hoạt động giám sát giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Theo đó, bên cạnh việc tiếp tục ghi nhận và quy định chi tiết hơn công tác giám sát giao dịch chứng khoán của Ủy ban Chứng khoán Nhà Nước và Sở giao dịch chứng khoán cũng như ghi nhận nghĩa vụ của các đối tượng giám sát, thì Thông tư 115/2017/TT-BTC có một số điểm mới nổi bật như sau:

 Thứ nhất, bổ sung Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (“TTLKCK”) là chủ thể giám sát mới, bên cạnh Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (“UBCKNN”) và Sở giao dịch chứng khoán (“SGDCK”). Theo đó, TTLKCK sẽ thực hiện nhiệm vụ giám sát đối với Thành viên lưu ký của TTLKCK, Công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thực hiện bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh (“TVBT”) trong việc tuân thủ các quy định pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán (“TTCK”) trong triển khai các hoạt động nghiệp vụ liên quan đến đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán. Đồng thời TTLKCK cũng có nhiệm vụ giám sát tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ theo từng tài khoản của nhà đầu tư, TVBT cũng như giám sát về giới hạn vị thế của nhà đầu tư khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh.

Để thực nhiện nhiệm vụ của mình, TTLKCK sẽ thực hiện phương thức giám sát các trường hợp vi phạm tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ của nhà đầu tư, giới hạn vị thế dựa trên một hoặc các nguồn dữ liệu được phép. TTLKCK còn được phép yêu cầu các tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng giám sát của mình cung cấp thông tin và giải trình để làm rõ. Ngoài ra, việc phối hợp với UBCKNN kiểm tra định kỳ hoặc bất thường cũng là một kênh giám sát hữu hiệu đối với TTLKCK.

Thứ hai, bổ sung thêm 02 đối týợng giám sát là các tổ chức, cá nhân tham gia vào quá trình giao dịch, cung cấp các dịch vụ liên quan ðến giao dịch chứng khoán, bao gồm:

–  Thành viên giao dịch và thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh (được hiểu là công ty chứng khoán có đủ điều kiện đăng ký làm thành viên giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán).

–  Công ty chứng khoán được thực hiện bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán phái sinh.

Hai chủ thể này có nghĩa vụ phối hợp triển khai công tác giám sát của TVGD, TVBT trong các nhiệm vụ như: Phối hợp với UBCKNN, SGDCK, TTLKCK trong việc thực hiện công tác giám sát giao dịch chứng khoán khi được yêu cầu; Phối hợp với UBCKNN trong việc mời Nhà đầu tư đến làm việc với các đoàn kiểm tra của UBCKNN liên quan đến các giao dịch có dấu hiệu bất thường; Trường hợp phát hiện giao dịch vi phạm các quy định về chứng khoán và TTCK có trách nhiệm báo cáo UBCKNN.

Thông tư 115/2017/TT-BTC thay thế cho Thông tư 13/2013/TT-BTC và sẽ có hiệu lực từ ngày 08/12/2017.

Những quy định mới trong Thông tư 115/2017/TT-BTC được kỳ vọng sẽ đảm bảo hơn quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư, cũng như đảm bảo tính hiệu quả, công bằng và minh bạch trong các giao dịch chứng khoán nhằm hướng tới những chuẩn mực của thị trường chứng khoán quốc tế.